واژگان کلیدی: اعتبار اعتماد پرستار

Transcript

1 ويژگي روانسنجي مقیاس اعتماد بیمار نسبت به پرستار رقیه نوریپور لیاولی * مجتبی حبیبی نیکزاد قنبری 3 علی حسین زاده اسکوئی 4 چکیده هدف: استفاده از هدف این پژوهش بررسی ویژگی روایی و اعتبار مقیاس اعتماد بیمار نسبت به پرستار در شهر قزوین بود. در این مطالعه با روش در دسترس 90 نفر از بیماران شهر قزوین انتخاب شدند و به مقیاس اعتماد بیمار نسبت به پرستار رادوین و کابرال )00( پاسخ دادند. آلفای کرونباخ محاسبهشده کل 0/84 با تحلیل عاملی ابزار مذکور که شامل پنج گویه است محاسبه شد. بر اساس یافتههای پژوهش مقیاس اعتماد بیمار نسبت به پرستار دارای روایی و اعتبار قابل قبول است و میتواند در جمعیت ایرانی بهکار گرفته شود. انجام مطالعات با بعدی نمونههای بیشتر توصیه میشود. شناسایی و بهبود اعتماد بین پرستار و بیمار میتواند نتایج بسیار مثبتی برای کادر درمانی و کیفیت مراقبته یا آنان داشته باشد. واژگان کلیدی: اعتبار اعتماد پرستار *)نویسنده مسئول( دانشجوی دکترای مشاوره دانشگاه الزهرا تهران ایران nooripour.r@gmail.com تلفن: استادیار پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی تهران ایران کارشناسی ارشد روانشناسی دانشگاه تربیت مدرس تهران ایران 3 4 کارشناسی ارشد مشاوره خانواده- دانشگاه شهید بهشتی تهران ایران

2 An Investigation into Psychometric Properties of Trust in Nurses Scale Roghieh Nooripour *, Mojtaba Habibi, Nikzad Ghnabari 3,Ali Hossein Zade Oskoei 4 Abstract Introduction: The purpose of this study was to assess reliability and validity of Trust in Nurses Scale in Patients of Qazvin City.Results: Findings revealed that Cronbach s alpha is acceptable(α=0.84), Factor analytic investigations using LISREL have suggested that subscales is extracted from the 5items scale. Conclusion: Based on these findings, Trust in Nurses Scale has acceptable validity and reliability and can be used in the Iranian population. More samples with next studies are recommended. Identify and improve trust between nurses and patients can very positive results for the medical staff and the quality of their care Keywords: reliability, Trust, Nurse مقدمه باید به خاطر داشت که تعامل اجتماعی فرآیندی تکرارشونده است و افراد در طول زمان و در حین تعامل با دیگران به اعتماد دست مییابند. بااینحال موقعیتهایی وجود دارد که فرد مجبور است به فرد یا افرادی اعتماد کند که آنها را نمیشناسد و یا آشنایی او با آنها جنبه اتفاقی دارد. یکی از این موقعیتها رابطه بین بیمار و پزشك یا پرستار است )فیرث کوزن 004(. 5 اعتماد عنصر اصلی در رابطة پزشك و بیمار است و همواره به آن تأکید فراوان شده است. چنانچه حضرت امام جعفر صادق )ع( پزشك حاذق و مورد اعتماد را همپایة فقیه عادل میداند و ابن میمون دعا میکند که خدایا مرا و هنر مرا مورد اعتماد مردم قرار ده! *(correspondence author)phd candidate of Counseling, Faculty of Education & Psychology, Alzahra University, Tehran, Iran nooripour.r@gmail.com Tel PhD, Assistant Professor, Family Research Institute, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran 3 Master of Psychology, Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran 4 Family Counseling, Shahid Behesht University, Tehran, Iran 5 Firth-Cozens

3 پرستاران بهعنوان یکی از اعضای مهم گروه درمانی نقشهای مختلفی را با در نظر گرفتن نیازهای جسمی روانی و اجتماعی بیماران بر عهده میگیرند. آنها ممکن است نقش آموزشی مشاورهای هدایتی اطالعرسانی و حمایتی را ایفا کرده و بهعنوان فردی خبره عمل کنند. پرستاران برای ایفای چنین نقشهایی نیازمند برقرار کردن رابطهای خوب با بیماران خود هستند )مکنیك و میر 000(. اعتماد سنگ زیربنای رابطه بین پرستار و بیمار را تشکیل داده و شرایطی را فراهم میآورد که پرستار و بیمار می- توانند با همکاری یکدیگر به طرح مراقبتی بهتری دست یابند. دالیل زیادی وجود دارد که نشان میدهد موضوع اعتماد نباید در حد حرف باقی بماند )سونگ 004 جوف و همکاران (. 003 در علوم پزشکی اعتماد نهتنها دارای ارزش ذاتی است بلکه ارزش کاربردی نیز دارد. اعتماد بسیاری از رفتارها و نگرشهای مهم بیماران را تحت تأثیر قرار میدهد. اعتماد الزمه جستجوی سالمتی از سوی بیمار بیان اطالعات محرمانه شخصی پذیرش درمان و پیروی از توصیههای درمانی است. اطالعات فزایندهای وجود دارند که نشان میدهند اعتماد با مکانیسمی نامعلوم )همانند دارونما( تأثیر گذاشته و از این راه تقریبا بر تعامل بین جسم و ذهن 3 کارآیی همة روشهای درمانی را تحت تأثیر قرار میدهد. همچنین پژوهشها نشان میدهند که بیمارانی که اعتماد بیشتری به درمانگر خود دارند از مراقبتها رضایت بیشتری دارند و احتمال اینکه از خطاهای درمانی چشمپوشی کنند بیشتر است )هال 00(. 4 با وجود اهمیتی که موضوع اعتماد در روابط بین پزشکی یا پرستار با بیمار دارد بیشترین اطالعات مربوط به رابطه بین پزشك و بیمار هست و از عواملی که باعث ایجاد اعتماد بیمار نسبت به پرستار میشود اطالع دقیقی در دست نیست از سوی دیگر نظر به اینکه مطالبات بیماران از پزشکان و پرستاران متفاوت هست میتوان انتظار داشت که عوامل ایجادکننده اعتماد نسبت به پزشك متفاوت از عواملی است که باعث ایجاد اعتماد بیمار به پرستار میشود. با توجه به اهمیت موضوع اعتماد در روابط بین بیمار و پرستار و پیامدهای مثبت گوناگون آن تعیین عواملی که میتوانند باعث ایجاد اعتماد شوند اهمیت خاصی دارد. تاکنون مفهوم اعتماد به ندرت مورد مطالعه یا تجزیه و تحلیل دقیق قرارگرفته است )پیرسون و راک 00(. 5 این مسأله باعث شده است که اطالعات در مورد این مفهوم بسیار اندک باشد. لذا در این پژوهش تالش میشود تا مقیاسی با نام مقیاس اعتماد بیمار نسبت به پرستار اعتبار یابی و رواسازی شود. Mechanic & Meyer Joffe, etal. 3 mind 4 Hall 5 Pearson & Raeke, 3

4 هب= روش این پژوهش توصیفی- پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری همة بیماران بستری در بیمارستانهای شهر قزوین بودند و نود بیمار به روش تصادفی سهمیهای در بیمارستانهای شهید رجایی و پاستور انتخاب شدند )جدول (. پرسشنامهها در اختیار پرستاران قرار گرفت تا در نوبته یا کاری مختلف به بیماران داده شود. مالکهای ورود پرستاران به پژوهش عبارت بودهاند از : موافقت فرد برای شرکت در پژوهش عدم دریافت درمانهای روانشناختی حداقل به مدت یك ماه قبل از ورود به پژوهش. داشتن سن حداقل 8 سال و حداکثر 50 سال. مالکهای خروج پرستاران به پژوهش عبارت بودهاند از : عدم تمایل در شرکت در پژوهش سابقه مصرف مواد مخدر ابزار مقیاس اعتماد بیمار نسبت به پرستار: در این پژوهش از مقیاس اعتماد بیمار نسبت به پرستار )رادوین و کابرال 00( استفاده شد. در بررسی پرستار رادوین و کابر ل)ا 00( آلفای کرونباخ بهدستآمده 0.77 بوده است. این مقیاس عملکرد پرستار و نیز احساسات بیمار نسبت به پرستار را میسنجد. مقیاس اعتماد بیمار نسبت به پرستار دارای پنج ماده شش گزینهای ) =هرگز ندرت 3 =گاهی اوقات 4 =اکثراوقات 5 =معموال 6 =همیشه( است. نمرههای باالتر اعتماد بیشتر بیماران را نشان میدهد. برای بررسی روایی مقیاس اعتماد بیمار نسبت به پرستار از روش روایی صوری و روایی سازه استفاده شد. برای بررسی روایی صوری پس از ترجمه و باز ترجمه توسط استادان زبان انگلیسی پرسشنامه در اختیار دو روانشناس قرار گرفت تا نظرات خود را در مورد محتوای ظاهری بیان کنند. پس قرار گرفت تا مشخص شود کدامیك از عبارتها قابلفهم نیستند. ایرانی نیز شامل پنج سؤال است. از جمعآوری نظرات این متخصصان و انجام تغییرات الزم پرسشنامه در اختیار بیماران بهاینترتیب پرسشنامه انگلیسی شامل پنج سؤال و پرسشنامه Radwin & Cabral 4

5 يافتهها جدول )( بهمرور ویژگیهای جمعیت شناختی افراد شرکتکننده میپردازد. جدول )( بررسی ویژگیه یا جمعیت شناختی شرکتکنندگان جنسیت فراواني درصد سن فراواني درصد تحصیالت فراواني درصد بیسواد. زن زیر دیپلم 3. 9 مرد دیپلم تا لیسانس سابق بیماری لیسانس تا فوقلیسانس دارد 0 7 وضعیت تأهل مجرد ندارد متأهل فوقلیسانس به باال. بر اساس آمار توصیفی جنسیت افراد شرکتکننده 3 نفر زن ) 34/4 درصد( و 59 نفر ) 65/6 درصد( مرد است. وضعیت تأهل 60 )33/4( 30 افراد شرکتکننده نفر مجرد و نفر ) 66/6 درصد( متأهل هستند. تحصیالت افراد شرکتکننده نفر دو ) / درصد( بیسواد 9 نفر )3/ درصد( زیر دیپلم 5 نفر ) 58/4 درصد( دیپلم تا لیسانس پنج نفر ) 5/6 درصد( لیسانس تا فوق لیسانس و یك نفر ) / درصد( فوق لیسانس به باال هستند. سن افراد شرکتکننده پنج نفر )5/6( بین 5-35 سال 7 نفر) 80 درصد( سال و 3 نفر درصد( )ندارد 73 نفر- 80 درصد( است. ) 4/4 درصد( باالی 50 سال هستند و سابقه بیماری افراد شرکتکننده )دارد 7 نفر- 0 در ادامه به منظور شناسایی و کشف ابعاد یا سازههای اصلی دادههای تحقیق برای شناسایی عوامل مؤثر و سهم تبیین واریانس توسط این عاملها و نیز اولویت آنها در زمینه پذیرش فناوری در بازرسی و حسابرسی داخلی از روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. مراحل انجام کار و نتایج به دست آمده به شرح زیر است. ماتریس دادهها برای تحلیل عاملی باید شامل اطالعات معنیداری باشد. معنیداری اطالعات موجود در هر ماتریس با آزمون مربع کای )χ( بارتلت صورت میگیرد. معنی دار بودن χ و آزمون بارتلت حداقل شرط الزم برای انجام دادن تحلیل عاملی است. در آزمون بارتلت فرض صفر این است که متغیرها فقط با خودشان همبستگی دارند. رد فرض صفر حاکی از آن است که ماتریس همبستگی دارای اطالعات معنیدار است و حداقل شرایط الزم برای انجام دادن تحلیل عاملی وجود دارد. این آزمون را آزمون کرویت نیز گویند. 5

6 یکی دیگر از راههای تعیین مناسب بودن مجموعهای از متغیرها در ماتریس همبستگی برای تحلیل عاملی استفاده از شاخص KMO شاخصی از کفایت نمونهگیری است که کوچك بودن همبستگی جزئی بین متغیرها را بررسی میکند و از این راه مشخص میکند آیا واریانس متغیرهای تحقیق تحت تأثیر واریانس مشترک برخی عاملهای پنهانی و اساسی است یا خیر. این شاخص در دامنه صفرتا یك قرار دارد. چنانچه مقدار این آماره بیش از 0/70 بود همبستگیهای موجود بهطورکلی برای تحلیل عاملی بسیار مناسب هستند. اگر KMO بین 0/50 تا 0/69 بود باید دقت زیادی به خرج داد و مقادیر کمتر از 0/50 بدان معناست که تحلیل عاملی برای آن مجموعه از متغیرها مناسب نیست. نتایج دو آزمون فوق در این پژوهش برای انجام تحلیل عاملی برای دادهه یا تحقیق بسیار مناسب بوده است. زیرا مقدار شاخص KMO برابر با 0/767 است. مقادیر باالی 0/7 این شاخص کفایت نمونه را برای به کار بردن تحلیل عاملی نشان میدهد. همچنین آزمون بارتلت نیز همبستگی باالی بین متغیرها )غیر واحد بودن ماتریس همبستگی( و در نتیجه مناسب بودن این روش را نشان میدهد. میزان سطح معنیداری این آزمون 0/000 است. با توجه به اینکه این مقدار کمتر از 0/05 است بنابراین فرض صفر یعنی واحد بودن ماتریس همبستگی رد میشود. نتیجه هر دو شاخص نشان دهندة مناسب بودن انجام تحلیل عاملی برای دادهه یا تحقیق است. جدول )( نتايج آزمون کفايت نمونهگیری و کرويت بارتلت ضریب کفایت نمونهگیری /000 آزمون کرویت مقدار تقریبی مجذور کا درجه آزادی سطح معناداری بارتلت پس از انجام دو آزمون فوق تحلیل عاملی اکتشافی به منظور بررسی و شناسایی عوامل اصلی و کشف و آشکارسازی ویژگیهای خاص و روابط موردعالقه آنها واریانس درمجموعه متغیرهای اولیه است که با یك عامل تعیین میشود. به عبارتی ارزش ویژه هر عامل مقدار واریانس همه مؤلفههاست که با آن عامل تبیین میشود. هرچه این مقدار بیشتر باشد آن عامل واریانس بیشتری را تبیین میکند. عاملهایی که ارزش ویژه آنها از یك بیشتر است بهترین عاملها هستند. نتایج حاصل از اجرای تحلیل عاملی اکتشافی بر رویدادهها در جدول )( خالصه شده است. همانگونه مالحظه میشود از پنج مؤلفه اندازهگیری شده در مقیاس اعتماد بیمار به پرستار تنها یك عامل بیشتر از یك است و درصد واریانس مشترک بین متغیرها برای این یك عامل درصد کل واریانس متغیرها را تبیین میکند. به بیان دیگر میزان دقت بیان شده توسط این یك عامل Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy. Bartlett's Test of Sphericity 6

7 درمجموع بیش از 6 درصد است. سهم تنها عامل مقیاس با ارزش ویژه 3/070 در حدود 6/395 درصد کل واریانس متغیرها را توجیه میکند. جدول )3( ارزش ويژه و واريانس تبیین شده عوامل استخراج شده درصد تراکمي درصد واريانس ارزش ويژه محتوا تبیین شده در جهت تعیین این مطلب که مجموعه عبارت تشکیلدهنده مقیاس از چند عامل معنیدار اشباعشده به سه شاخص عمده توجه شد -)ارزش ویژه -( نسبت واریانس تعیینشده هر عامل و 3-( نمودار چرخش یافته ارزشه یا نامیده می- ویژه که اسکری شوند. نمودار شیبدار طرحی از واریانس کل تبیین شده بهوسیله هر متغیر را در ارتباط با سایر متغیرها نشان میدهد. در این طرح معموال عاملهای بزرگ در باال و سایر عاملهای با شیب تدریجی درکنار هم نشان داده میشوند. این طرح که همانند سراشیبی دامنه کوه است توسط کتل اسکری نامیده شده است. تجربه نشان داده است که اگر K تعداد عاملهای حقیقی باشد نمودار صخرهای از عامل k ام شروع میشود. در حقیقت این منحنی تفاوتهای ارزشهای ویژه است که نقطه عطف نمودار شیبدار را تعریف می- کند. فرض بر این است که همه عاملهای سمت راست نمودار عاملهای خطا هستند. هرچه ارزشهای ویژه بزرگتر باشد عامل مشترک معنیدار است و بنابراین نمودار شیبدار تشخیص عاملهای مشترک واجد شرایط برای نگهداری عاملها را تسهیل می- کند. از نمودار صخرهای )( میتوان استنباط کرد که سهم عامل نخست در واریانس کل متغیرها چشمگیرتر و از سهم بقیه عاملها کامال متمایز است اما شیب نمودار بعد از عامل سوم از بین میرود و درواقع فالت نمودار از عامل سوم شروع میشود. Scree 7

8 نمودار. نمودار صخرهای مؤلفههای مقیاس اعتماد بیمار به پرستار میزان اشتراک مواد مجموعه پنج عبارتی مقیاس با تحلیل مؤلفهه یا اصلی بهدستآمده است که در جدول )4( نشان داده شده است. همانطورکه مالحظه میشود بیشترین مورد اشتراک برابر با 0/690 متعلق به سؤال دوم )چقدر معتقدید که فعالیتهای پرستار برای شما مفید است ( و کمترین میزان اشتراک برابر با 0/5 متعلق به عامل پنجم )آیا پرستارتان اطالعات صحیح مربوط به بیماری شمارا به میزان کافی جمعآوری میکند ( است. میزان اشتراک بقیه عاملها در میان این دو مقدار قرارگرفته است. جدول )4( میزان اشتراک مواد مقیاس با اجرای تحلیل عاملي مؤلفهه یا اصلي ردیف گویه اشتراک آیا هر وقت به پرستار نیاز دارید او در کنار شماست چقدر معتقدید که فعالیتهای پرستار برای شما مفید است چقدر به مراقبتهای پرستار اطمینان دارید چقدر به گفتهها و توصیههای پرستار عمل میکنید آیا پرستارتان اطالعات صحیح مربوط به بیماری شمارا به میزان کافی جمعآوری می- 0.5 کند چرخش و انتخاب نهايي عاملها بعد از تعیین تعداد عاملها باید دید چه متغیرهایی به هر یك از عاملها تعلق میگیرند. در این مرحله انتظار میرود پارهای از متغیرها به یکی از عاملها تعلق گیرند و پارهای دیگر به عامل دیگر. استخراج مقدماتی عاملها مشخص نمیکند که چه متغیرهایی به چه عاملی تعلق دارند غالبا بسیاری از متغیرها بار چند عامل میشوند و پارهای از عاملها هم تقریبا حامل تمام متغیرها هستند. لذا برای تفسیرپذیرتر کردن عاملها وارد مرحله سومی به نام چرخش عاملها میشویم. بهطور مطلوب نتیجه چرخش رسیدن به عاملهایی است که فقط بعضی از متغیرها بار آنها میشوند. ماتریس حاصل از چرخش عاملها در جدول )5( ارائه شده است. این ماتریس در تفسیر نتایج تحلیل عاملی نقش اساسی دارد. هر متغیری که بار بیشتری بر یك عامل داشته باشد به آن عامل تعلق دارد. بار عاملی 30/. نشانگر این است که 9 درصد از واریانس متغیر بهوسیله آن عامل تبیین میشود. این مقدار واریانس تبیین شده بهاندازهای هست که بتوان بار عاملی را چشمگیر دانست. بنابراین در تحلیلهای عاملی با حجم حداقل 00 نفر بار عاملی 0/3 مالک معقول و مناسبی است. بارهای 0/3 و بیشتر از آن معنیدار تلقی میشوند. از طرفی اگر یك متغیر بر بیش از دو عامل بار شود باید آن متغیر در عاملی قرار گیرد که بر آن بیشترین بار را دارد. با توجه به اینکه در این مقیاس فقط یك عامل وجود دارد لذا چرخش و انتخاب نهایی عاملها فقط در یك عامل )نمره کل مربوط به مقیاس اعتماد بیمار به پرستار( خالصه شده است. 8

9 گویه ها جدول )5( ماتريس ساختار عامل چرخش يافته مقیاس از طريق روش PC عامل ( نمره کل( آیا هر وقت به پرستار نیاز دارید او در کنار شماست چقدر معتقدید که فعالیتهای پرستار برای شما مفید است چقدر به مراقبتهای پرستار اطمینان دارید چقدر به گفتهها و توصیههای پرستار عمل میکنید آیا پرستارتان اطالعات صحیح مربوط به بیماری شمارا به میزان کافی جمعآوری 0.7 میکند تفسیر نتايج تحلیل عاملي قابلیت اعتماد )پايايي( عاملهای دسته ارزشهای حمايتي: برای اندازهگیری پایایی عوامل استخراج عامل شده ارزشهای حمایتی از آلفای کرونباخ استفاده شده است. در این پژوهش آلفای 0/7 بهعنوان معیار قابل قبول پایایی برای هر عامل درنظرگرفته شده است. همانطور که اطالعات مندرج در جدول )6( نشان میدهد تنها عامل شناسایی شده از پایایی متناسب برخوردار است. ردیف جدول )6( آلفای کرونباخ عوامل ارزشه یا عوامل نام عامل تعداد گویه حمايتي آلفای کرونباخ./ 84 5 نمره کل اعتماد بیمار به پرستار نتایج جدول) 7 و 8( و نمودار )( برای بررسی تفاوت موجود در میانگین نمره کل مقیاس اعتماد به پرستاران در سه گروه شغلی دولتی غیردولتی و بیکار از آزمون تحلیل واریانس یكراهه استفاده شد. مفروضه همگنی واریانس گروههای مورد مقایسه با استفاده از آزمون لوین برقرار )0/8=P بود /7=)84 (F(. نتایج حاکی از آن بود که بین میانگین شغلی دولتی )4/33=M( غیردولتی )0/5=M( و بیکار )/6=M( تفاوت معنیداری ازلحاظ نمره اعتماد به پرستاران وجود دارد.)F)84 (=/38 P=0/098( 9

10 جدول )7( تفاوت میانگین گروه شغلي دولتي غیردولتي و بيکار با آزمون تحلیل واريانس يکراهه سطح df F انحراف میانگین حجم آماره گروه متغیر 0/098 معناداری -84 /38 5/67 استاندارد 3/ نمونه 6 دولتی 6/4 0/4 47 غیردولتی میانگین نمره کل 6/09 /64 5 بیکار استرس والدين Chart Title govermant nong unemploy نمودار )( مقايسه تفاوت میانگین گروههای شغلي دولتي غیردولتي و بيکار در نمره کل مقیاس اعتماد نتایج آزمون است. بونفرونی مربوط به هر یك از گروه های شغلی بر اساس میزان میانگین نمره کل اعتماد در جدول )8( نشان داده شده جدول )8( آزمون بونفروني برای مقايسه استرس مادران بر اساس میانگین نمره کل اعتماد متغیر وابسته میانگین نمره کل استرس والدين گروه دولتی غیردولتی دولتي - غیر دلتي /69 بيکار /48 - / / - /69 بیکار - /47 معنیداری در سطح 0/0 * معنیداری در سطح ** 0/05 بحث و نتیجهگیری یافتههای پژوهش حاکی از اعتبار قابل قبول مقیاس اعتماد بیمار نسبت به پرستار است. آلفای کرونباخ بهدست آمده 0.84 است که میزان قابل قبول و مناسبی را ارائه میدهد بنابراین این ابزار برای سنجش اعتماد بیمار نسبت به پرستار مناسب بوده و ضمن 0

11 برخورداری از دقت باال پوشش کاملی از سازه اعتماد را فراهم میکند بنابراین استفاده از آن به پژوهشگران حوزه بهداشت و روان توصیه میشود. این پژوهش با بررسی مکنیك و میر )000( همسو است. آنان معتقد بودند که اعتماد الزمه برقراری روابط بین فردی مؤثر و زندگی اجتماعی است. تعامل اجتماعی فرایندی تکراری است و حس اعتماد که در طول زمان پدیدار میشود حاصل تعامل بین فرد با دیگران است )فیرث کوزن 004 (. پژوهشگران معتقدند که برای اینکه بیمار بتواند به پرستار خود اعتماد کند باید برخی ویژگیهای حرفهای را در او ببیند یا آنها را ادراک کند. این ویژگیها شامل دانش مهارت تجربه گوش به زنگ بودن شوق کمك به دیگران رابطه بین پرستار و حرفه خود احساس مسؤلیت و فداکاری بودند )رائو 00(. پژوهشگران برای دانش پرستار دو نقش قائل بودند نخست توانایی شناسایی مشکل بیمار و برطرف کردن یا گزارش آن به پزشك و دوم آموزش )آتری 008(. البته بیماران نقش آموزشی پرستار را عمدتا به زمینههای تکنیکی از قبیل تزریقات پانسمان محدود میکردند و آن را در مواردی چون بیماری و داروها به رسمیت نمیشناختند. این موضوع شاید حاصل به فراموشی سپرده شدن نقش آموزشی پرستاران در محیطهای بالینی کشور ما باشد )اصغری کاظمی و نصیری 389 (. رائو )00( معتقد است که اعتماد بیمار به پرستار با ارزیابی وی از دانش پرستار در ارتباط است. یافتههای ایروریتا )0( نیز مؤید این موضوع است که مهارت تکنیکی برای ارائه مراقبت پرستاری مطلوب الزم بوده ولی کافی نیست و اعتماد بیماران به عملکرد پرستاران در فرایند درمان نقش اساسی دارد و این اعتماد با آموزش مهارتهای بین فردی به پرستاران میتواند افزایش یابد. از طرف دیگر در مطالعه آتری) 008 ( معلوم شد که بیماران به کمك کردن به بیمار را نشان مراقبت باکیفیت خوب میدانند. پیشبینی شدن نیازهایشان توسط پرستار و میل و رغبت آنها یافتههای به دست آمده از این پژوهش میتواند توسط پرستاران و همچنین دانشجویانی که با بیماران سروکار دارند مورد استفاده قرار گیرد. همانطور که پیشتر گفته شد پرستاران برای ارائه مراقبت پرستاری باکیفیت باال نیاز به برقراری ارتباط با بیماران دارند و یافتههای این پژوهش میتواند به آ هان در برقراری رابطه ای مبتنی بر اعتماد کمك کند. مسلما موضع مهم و پیچیدهای همچون اعتماد که اطالعات ما در مورد آن بسیار اندک است نیازمند بررسیهای گسترده و جدی دیگری است تا درک ما از ابعاد ویژگیها و پیامدهای گوناگون آن افزایش یابد. محدودیتهایی نیز در این پژوهش وجود داشت ازجمله اینکه نمونه بررسی شده فقط از یك شهر بوده لذا ممکن است نتایج تحت تأثیر فرهنگ قرار گیرند. بنابراین پیشنهاد میشود چنین پژوهشی Raeve Attree

12 در شهرهای دیگر با تنوع فرهنگهای مختلف و نمونه بزرگتر انجام گیرد. محققان ا نی پژوهش امیدوارند که یافتههای به دست آمده زیربنایی برای تالشهای آینده قرار گیرد تا فهم ما از نقش کلیدی و مهم این مفهوم یافته و راههایی که میتوانند باعث ایجاد و حفظ اعتماد بیمار نسبت به پرستار شوند بهدقت تعیین شود. تشکر و قدرداني از تمام بیماران و کارکنان بیمارستانهای شهید رجایی و پاستور که در انجام این پژوهش محققان را یاری کردند کمال تشکر را داریم. منابع نصیری و ط کاظمی ا. اصغری ا.) 389 ( آسیبهای اجتماعی حرفه نگرش نوع و پرستاری در کار محیط به پرستاران بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. مجله علمی دانشکده پرستاری )( Firth-Cozens, J. (004).Organizational trust: The keystone to patients safety. Qual Saf Health care; 3: Mechanic, D.& Meyer, S. (000).Concepts of trust among patients with serious illness. Social Science and Medicine;5: Seong, K.M.(004) Perception gap between nurses and patients on kindness. Presented to the International society for scientific study of subjectivity. University of Georgia, Athens. Accessed sep 3-5, p. -7. Available from: Joffe J.; Manocchia, M.; Weeks, J.& Cleary, P. (003).What do patients value in their hospital care? An empirical perspective on autonomy centered bioethics. Journal of Med Ethics; 9: Hall,M.(00) Do patients trust their doctors? Does it matter? NCMJ; 6(4): Pearson, S.& Raeke, L.H. (00) Patient s trust in physicians: many theories, few measures, and little data. J Gen inter med, 5: Radwin, L.E. & Cabral, H. J. (00) Trust in Nurses Scale: construct validity and internal reliability evaluation. The Journal of Advanced Nursing (JAN),4(3): Raeve, D. (00). Trust and trustworthiness in nurse-patient relationship. Nursing philosophy, 3: 5-6. Attree, M. (008) Patients and relatives experience and perspective of Good and Not so Good quality of care. Journal of Advances Nursing, 33(4): Irurita,V.(0) Factors affecting the quality of nursing care: The patients perspective. International Journal of Nursing Practice, 5:

13 3